16-4-040 Jak pomóc osobom niepełnosprawnym w poprawie ich codziennego życia? – raport z badań z użyciem Racjonalnej Terapii Zachowania - A. Sierant et al

A. Sierant, M. Łętocha, P. Grzybek, K. Pytowska, A. Wiśniewska-Małek, M. Kiljański, W. Kiebzak – How to Help Persons with Disabilities to Improve Their Everyday Life? – Report from Study with the Rational Behavior Therapy Application. FP 2016;16(4);40-46

Streszczenie

Wstęp. Osoby niepełnosprawne doświadczają w codziennym życiu wielu obciążeń / doświadczeń / zdarzeń stresowych. Stanowi niepełnosprawności często towarzyszy utrata pracy i społeczna izolacja, ponadto bariery architektoniczne w znaczący sposób utrudniają życie osób niepełnosprawnych i obniżają jego jakość. Osoby niepełnosprawne są szczególnie narażone na zachorowanie na depresję i wystąpienie myśli samobójczych, dlatego należy otoczyć je szczególną opieką. W związku z tym istnieje potrzeba znalezienia metody i systemu wsparcia, który będzie skuteczny w pomocy terapeutycznej dla tej grupy osób. Potwierdzoną skuteczność w leczeniu stanów kryzysowych, w tym zaburzeń psychicznych, a także zwalczania stresu dnia codziennego, mają metody poznawczo-behawioralne. Racjonalna Terapia Zachowania jest metodą poznawczo-behawioralną stworzoną przez profesora Maxie Maulsby dla pacjentów z zaburzeniami psychicznymi oraz osób doświadczających stanów kryzysowych. Celem tej metody jest przeformułowanie myślenia na bardziej przystosowawcze, co w rezultacie powoduje zmniejszenie nasilenia negatywnych emocji, a także niepożądanych zachowań.
Cel. Celem pracy jest ocena metody RTZ w pracy z osobami niepełnosprawnymi.
Materiał i metoda. Badaniu poddano 13 osób niepełnosprawnych w wieku aktywności zawodowej w wieku od 30 do 52 lat, średnia wieku 41 lat, odchylenie standardowe 6,13. Za pomocą termometru dystresu zmierzono poziom stresu oraz dyspozycyjnego optymizmu przed i po 2-dniowych warsztatach RTZ. W ramach warsztatów osoby niepełnosprawne otrzymywały przydatne informacje dotyczące mechanizmu funkcjonowania emocji oraz metod radzenia sobie ze stresem, następnie wykonywały ćwiczenia pod okiem doświadczonych terapeutów, interwencja była wzbogacona przez projekcje filmów ilustrujących przedstawiony materiał.
Wyniki. Stwierdzono istotną średnią redukcję poziomu stresu z 7,54 przed warsztatami RZT do 2,62 po warsztatach. Średnia częstotliwość wszystkich badanych problemów (praktycznych, rodzinnych, emocjonalnych, fizycznych) uległa zmniejszeniu. Zauważono istotny wzrost poziomu optymizmu po zastosowaniu terapii.
Wniosek. Otrzymane wyniki potwierdzają wstępną przydatność metody RTZ w pomocy osobom niepełnosprawnym. Jednakże potrzebne są dalsze badania wieloośrodkowe mające charakter podłużny, które potwierdzą skuteczność takich interwencji.

Słowa kluczowe:

Stres, Terapia poznawczo-behawioralna, RTZ, Niepełnosprawność, Problemy emocjonalne, Restrukturyzacja poznawcza